Urząd Gminy i Miasta Lwówek Śląski

Nowe technologie chowu i hodowli trzody chlewnej wprowadzone w ostatnich latach
znacznie ograniczyły ryzyko wypadku podczas pracy z trzodą chlewna. W nowoczesnych,
specjalistycznych gospodarstwach rolnych praca przy tych zwierzętach jest w większości
zmechanizowana.
Do niepożądanych zdarzeń dochodzi najczęściej w małych chlewniach, gdzie stosuje się
tradycyjne metody pracy. Wypadki odnotowywane są podczas obsługi zwierząt w rui i w okresie
poporodowym, przepędzania i sprzedaży świń oraz wykonywania zabiegów zoohigienicznych.
Okres rui to czas wzmożonej pobudliwości macior i knurów. Zapewnienie możliwości kontaktu
zapachowego, dotykowego, wzrokowego i dźwiękowego powoduje wzajemne stymulowanie się
zwierząt i zmniejsza problemy związane z rozrodem. Szczególnie w tym okresie obsługą zwierząt
powinni zajmować się mężczyźni. Ich zachowanie musi być stanowcze, ale spokojne i
zrównoważone. Należy pamiętać, aby krycie odbywało się w kojcu knura. Zapobiega to
agresywnemu zachowaniu się maciory w dobrze znanym miejscu. Ponadto przepędzanie knura
może być odebrane przez niego jako przeszkoda w zaspokojeniu instynktu rozrodczego i
prowadzić do ataku na człowieka. W celu zapewnienia spokoju w porodówce obsady w
poszczególnych sektorach należy dobierać tak, by maciory miały zbliżony termin wyproszeń.
Budowanie gniazda eliminuje niespokojne zachowanie macior i potencjalne komplikacje w
przebiegu porodu. Podczas porodu maciora i nowo narodzone prosięta muszą mieć zapewniony
bezwzględny spokój. Budowa kojca nie może utrudniać prosiętom dostępu do wymienia, maciora
natomiast musi mieć swobodny dostęp do wody. Duże niebezpieczeństwo stwarzają również
karmiące maciory. W obronie prosiąt mogą atakować nawet osoby dobrze im znane. Aby zapobiec
atakom z ich strony, należy stosować specjalne kojce, a na czas zabiegów weterynaryjnych i
pielęgnacyjnych odseparowywać prosięta od matek.
Niezapewnienie warunków zaspokajających instynktowne potrzeby macior wywołuje u nich
stres i jest przyczyną nieprawidłowych zachowań wobec potomstwa oraz zachowań agresywnych
wobec ludzi, zarówno w tym okresie, jak i później.
Maciory i knury traktowane w niewłaściwy sposób mogą stanowić duże niebezpieczeństwo
dla ludzi. Pozostałe grupy produkcyjne: prosięta, warchlaki i tuczniki, odpowiednio traktowane, w
zasadzie nie stwarzają bezpośrednich zagrożeń.
Świniom należy zapewnić stały i jednoczesny dla wszystkich osobników dostęp do karmy.
W żywieniu trzody stosowane są pasze suche, płynne lub połączone – płynne z suchymi. Zaleca się
stosowanie paszy wilgotnej, o ile jest to możliwe ze względów technologicznych, z uwagi na
mniejsze zapylenie występujące podczas zadawania. Karmienie może odbywać się z koryt lub
karmników, a zadawanie paszy może być ręczne lub mechaniczne.
Świnie należą do zwierząt o silnie rozwiniętym instynkcie poznawczym, dlatego bardzo
ważne jest zapewnienie im odpowiednich form aktywności w czasie pomiędzy posiłkami i
odpoczynkiem. Do przedmiotów absorbujących uwagę i czas zwierząt należą: słoma, w miarę
możliwości krótko pocięta, by nie zatykała rusztów, rozdrobnione siano, odpylone wióry
drewniane, najlepiej z drzew liściastych oraz torf, uprzednio poddany sterylizacji. W kojcach,
szczególnie dla warchlaków, można dodatkowo umieszczać ruchome przedmioty służące do
zabawy, np. zawieszone na ścianie kawałki drewna, metalowe łańcuchy lub liny, najlepiej z
włókien naturalnych. Do kojca można wrzucić piłkę o dużej wytrzymałości lub oponę, jednak
średnica otworu w oponie powinna być taka, by uniemożliwiała włożenie głów przez dwa osobniki
jednocześnie.
Przedstawione działania wpływają pozytywnie na psychikę zwierząt, eliminują
nieprawidłowe zachowania polegające na obgryzaniu ogonów, uszu czy kończyn, w tym
zachowania agresywne, również wobec ludzi.