Urząd Gminy i Miasta Lwówek Śląski

   Niewiarygodne, ale XVI-wieczny Lemberg znalazł się w gronie pięciu największych miast w regionie! Na mapie sporządzonej w 1544 roku dominują Wrocław i Nysa. Kolejne to: Lwówek Śląski, Legnica i Opole! Nieco mniejszymi są: Głogów, Jawor, Świdnica, Bolesławiec, a nawet Jelenia Góra. Bez wątpienia graficzne ujęcie miast miało informować czytelników nie tylko o liczbie mieszkańców poszczególnych miejscowości, czy zajmowanej powierzchni, ale przede wszystkim o ich ówczesnym znaczeniu. Co ciekawe; na mapie nie znajdziemy Gryfowa Śl., Lubomierza, Mirska, Wlenia, Nowogrodźca.

   Twórcą wspomnianej mapy był Sebastian Münster, jeden z najsłynniejszych europejskich kartografów XVI stulecia. Jego „Cosmographia” na przesttrzeni kilku dekad doczekała się czterdziestu wydań w różnych językach! Sukces ten był również zasługą kapitalnych drzeworytów (m.in. autorstwa Hansa Holbeina Młodszego), a także umieszczenia oddzielnych map dla czterech kontynentów: Ameryki, Afryki, Azji i Europy. „Kosmografia” zawierała także encyklopedyczną ilość szczegółów na temat znanego - i nieznanego świata. Dodatkowo tekst gęsto wypełniono: portretami królów i książąt, zajęciami ludzi, florą i fauną, a nawet mitycznymi potworami. W efekcie była jedną z najczęściej czytanych książek swoich czasów.

   „Cosmographia” została podzielona na sześć części. Pierwsza księga przedstawiała ówczesną wiedzę z astronomii, matematyki, geografii fizycznej i kartografii. Kolejne cztery skupiały się na państwach i ważniejszych krainach położonych w Europie. Piąta i szósta opisywała kraje Azji i Afryki. Lwówek Śląski (Lemberg), odnajdziemy w księdze trzeciej, gdzie zawarto informacje o: Niemczech, Alzacji, Szwajcarii, Austrii, Istrii, Czechach, Morawach, Śląsku, Pomorzu i Prusach.

   Pozostając przy najważniejszym dziele geograficznym sporządzonym w XVI-wiecznej Europie – warto wspomnieć, iż Sebastian Münster pozyskiwał materiały z dostępnych źródeł literackich oraz w przypadku Śląska - z obserwacji i notatek dokonanych podczas swoich podróży. Mapa może nie jest zbyt dokładna, ale z drugiej strony jest najstarszą poświęconą samemu Śląskowi. Znajduje się na niej 85 nazw miejscowości oraz podpisy rzek, co świadczy o sporej wiedzy dawnego kartografa. 

    Zastanawiacie się, co przedstawia jeden z najstarszych wizerunków naszego miasta? Najprawdopodobniej są to trzy bramy miejskie; po lewej najwyższa (czterokondygnacyjna) Wieża Lubańska, z prawej (trzykondygnacyjna) Wieża Bolesławiecka, zaś między nimi Brama Złotoryjska z wieloma otworami strzelniczymi.

   Znaczenie Lwówka, jako jednego z głównych ośrodków miejskich na Śląsku utrzymało się do pierwszej połowy XVII stulecia, tj. do czasu wojen 30-letnich, ale to już temat na inną opowieść…

Nap. SW©

Ukazane fragmenty mapy pochodzą ze zdigitalizowanych zbiorów WBC (PAN Biblioteka Kórnicka).