Urząd Gminy i Miasta Lwówek Śląski

Poniżej zamieszczamy fragmenty pisma nr WPN.600.31.2021.MK z dnia 12 marca 2021 r. Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska we Wrocławiu dotyczącego reagowania na incydenty z udziałem wilków celem zapoznania:

 „W ostatnim czasie w Polsce wzrasta liczba doniesień na temat sytuacji niebezpiecznych z udziałem wilka. W związku ze zwiększaniem liczebności i zasięgu przez ten gatunek coraz częściej dochodzi do bezpośredniej styczności wilków z ludźmi. Spotkanie te stają się często głośne medialnie, choć zazwyczaj rozgłos ten nie jest adekwatny do stopnia zagrożenia. W większości przypadków dotyczą one osobników tego gatunku niewykazujących lęku przed człowiekiem, pojawiających się w pobliżu zabudowy i atakujących psy. Przynajmniej część z tych wilków może być chora (np. na świerzb), mogą zdarzać się też hybrydy wilka z psem. Część tych zdarzeń może być również powodowana przez wałęsające się, zdziczałe psy.

"Chociaż wilk jest drapieżnikiem, który z racji swoich zachowań w pewnych szczególnych okolicznościach może być niebezpieczny dla człowieka, to jednak z reguły boi się ludzi i unika z nimi kontaktu. Spotkania na linii człowiek-wilk mają charakter incydentalny i na ich podstawie nie należy podejmować pochopnych działań zmierzających np. do eliminacji osobników, w sytuacjach kiedy nie jest to zasadne. Wszystkie niebezpieczne sytuacje powinny jednak wymagać wyjaśnienia, a przede wszystkim natychmiastowej reakcji.”

 „W celu unikania konfrontacji wilków z psami właściciele psów powinni zapewnić im odpowiednią opiekę i warunki, w których są trzymane. Należy przestrzegać obowiązujący zakaz puszczania psów bez możliwości ich kontroli i bez oznakowania umożliwiającego identyfikację właściciela lub opiekuna, a także zakaz puszczania psów luzem w lesie – niestety wiele sytuacji kończących się zagryzieniem psa przez wilki wynika z nieprzestrzegania przez obywateli tych przepisów.”

„(...) za szkody wyrządzone przez wilki (a także za bobry, rysie, niedźwiedzie, żubry) odpowiada Skarb Państwa. Oględzin i szacowania szkód, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje właściwy miejscowo regionalny dyrektor ochrony środowiska (czyli w granicach województwa dolnośląskiego Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu), z wyjątkiem zdarzeń na terenie parku narodowego."

W przypadku szkód spowodowanych przez wilki bardzo ważny jest czas pomiędzy zdarzeniem, a oględzinami (im jest krótszy tym lepiej). Dlatego też regionalne dyrekcje ochrony środowiska powinny być niezwłocznie zawiadamiane o powstałej szkodzie, aby można było wykonać czynności procesowe – szacowanie szkód. Identyfikacja sprawcy zdarzenia jest wykonywana w oparciu o oględziny zabitych zwierząt oraz zebrany materiał dowodowy. Dlatego też właściwa ocena zdarzenia po kilku dniach często nie będzie możliwa.

Hodowca inwentarza ma obowiązek wykazania, że szkodę wyrządziły wilki. Powinien też pamiętać o kilku zasadach, m. in. takich jak:

• nie należy uprzątać zagryzionego zwierzęcia przed przybyciem osób dokonujących oględzin;
• należy zabezpieczyć wszelkie ślady zdarzenia;
• należy wykonać, w miarę możliwości, dokumentację fotograficzną zagryzionego zwierzęcia i innych śladów w obrębie miejsca zdarzenia (tropy, ślady przeciągania ofiary, kał), a także samo miejsce zdarzenia i stosowane zabezpieczenia (np. ogrodzenie).

Powstałe szkody należy również zgłosić do lekarza weterynarii, który może stwierdzić przyczyny zgonu poszkodowanego zwierzęcia, sporządzić opis stanu zwłok oraz określić inne cenne informacje ułatwiające rozpatrzenie wniosku o odszkodowanie.

 Należy zaznaczyć, że odszkodowanie nie przysługuje m. in.:

• osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;
• jeżeli poszkodowany nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub dyrektora parku narodowego urządzeń albo wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;

• powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,
• wyrządzone przez wilki, w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.

Dodatkowo właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta. Współpraca ta może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowanych z budżetu właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska, w ramach zawartych umów cywilnoprawnych.”

Więcej informacji:

Procedura postępowania w sytuacjach konfliktowych człowiek-wilk